در صنعت پرورش آبزیان، کیفیت خوراک تولید شده به اندازه کیفیت آب حیاتی و مهم است. با توجه به این موضوع استفاده از دستگاه‌های تخصصی مانند اکسترودر خوراک آبزیان یک انتخاب نیست؛ بلکه یک ضرورت است. این دستگاه برای طراحی دقیق خوراک با خواص فیزیکی و تغذیه‌ای کنترل شده طراحی و تولید شده است. با کمک اکسترودر می‌توان دان شناور یا فرورونده تولید کرد، درصد رطوبت را تنظیم نمود و حتی ساختار سلولی مواد را طوری تغییر داد که بیشترین جذب را در بدن ماهی یا میگو داشته باشد.
این مطلب برای بررسی دقیق و کاربردی دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان و انواع، مزایا، اجزای تشکیل دهنده و تفاوت آن با دستگاه پلت نوشته شده است تا شما با مطالعه آن بتوانید اطلاعات لازم برای شناخت این دستگاه را بدست آورید.
دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان چیست؟
اکسترودر خوراک آبزیان (Aqua Feed Extruder) دستگاهی است که در صنعت تولید غذای ماهی و سایر آبزیان استفاده می‌شود که با استفاده از فشار، حرارت و رطوبت، مواد اولیه خوراک دام را پخته و به شکل دلخواه قالب‌گیری می‌کند. این دستگاه به گونه‌ای طراحی شده است که می‌تواند خوراک‌هایی با ویژگی‌های خاص مانند قابلیت شناوری، غوطه‌وری یا فرورفتگی در آب تولید کند که برای گونه‌های مختلف ماهی یا میگو اهمیت زیادی دارد.
فرایند اکستروژن ساختار مواد خوراکی را تغییر داده و باعث می‌شود هضم آن آسان‌تر شود. علاوه بر این، این فرایند می‌تواند میزان ماندگاری محصول را نیز افزایش دهد. همچنین با استفاده از این دستگاه می‌توان درصد دقیق مواد مغذی را در خوراک کنترل نمود و ترکیبی یکنواخت، با کیفیت بالا و کمترین ضایعات برای آبزیان فراهم نمود.
این دستگاه یکی از مهمترین اجزای خط تولید خوراک ماهی است. برای آشنایی بیشتر با سایر دستگاه های این خط تولید، به صفحه مربوطه مراجعه نمایید.
آشنایی با انواع دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان
دستگاه اکسترودری که در صنعت پرورش آبزیان مورد استفاده قرار می‌گیرد، بر اساس نحوه عملکرد به دو دسته اصلی اکسترودر خشک و اکسترودر مرطوب یا بخارپز تقسیم می‌شوند. هر کدام از این مدل‌ها ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای خاص خود را داشته و انتخاب بین آن‌ها به ظرفیت تولید، نوع خوراک مورد نظر و شرایط اقتصادی تولیدکننده بستگی دارد. در ادامه این دو نوع اکسترودر را به شما معرفی خواهیم کرد:
1. اکسترودر خشک (Dry Type)
این اکسترودر با استفاده از فشار و حرارت ایجاد شده توسط اصطکاک پیچ (Screw) و محفظه، مواد اولیه را پخته و به شکل دلخواه درمی‌آورد. نیازی به سیستم بخار نداشته و هزینه اولیه کمتری نسبت به نوع مرطوب دارد. اکسترودر خشک بیشتر برای واحدهای کوچک یا نیمه صنعتی مناسب است و برای تولید خوراک با درصد پایین پروتئین عملکرد خوبی دارد.
2. اکسترودر مرطوب (Wet Type)
در این مدل، دستگاه مجهز به سیستم تزریق بخار و پیش‌پخت (conditioner) است. با استفاده از بخار آب، مواد اولیه پیش از ورود به محفظه پخت نرم و آماده می‌شوند. این نوع دستگاه برای تولید خوراک با کیفیت بالا، با درصد بالای پروتئین و چربی و همچنین کنترل بهتر شناوری یا فروروی خوراک مناسب است. اکسترودرهای مرطوب معمولا در کارخانه‌های صنعتی بزرگ استفاده می‌شوند و بهره‌وری بالاتری دارند.
به طور کلی انتخاب نوع اکسترودر به اهداف تولیدی، نوع آبزیان پرورشی، بودجه اولیه و ظرفیت تولید بستگی دارد. در حالی که اکسترودر خشک برای شروع کار یا تولید در مقیاس متوسط مناسب است، اکسترودر مرطوب گزینه‌ای حرفه‌ای‌تر با کیفیت خوراک بالاتر محسوب می‌شود.
استفاده از اکسترودر در صنعت پرورش آبزیان چه مزایایی دارد؟
دستگاه اکسترودر برای تولید خوراک آبزیان مزایای بسیاری دارد و نقش مهمی را در افزایش بهره‌وری مزارع پرورش ماهی و میگو ایفا می‌کند. این دستگاه نه تنها کیفیت خوراک را بهبود می‌بخشد، بلکه موجب صرفه جویی اقتصادی و کاهش اتلاف منابع نیز می‌شود.
- تولید خوراک با قابلیت شناوری یا فروروی: با استفاده از این دستگاه می‌توان خوراک‌هایی با چگالی مختلف تولید کرد؛ خوراک شناور برای ماهی‌های سطح‌زی و خوراک فرورونده برای گونه‌های کف‌زی، بدون نیاز به افزودنی‌های خاص.
- افزایش قابلیت هضم خوراک: در فرایند اکستروژن، مواد اولیه تحت فشار و حرارت پخته شده و موجب ژلاتینه شدن نشاسته، غیرفعال شدن آنزیم‌های مضر و افزایش قابلیت جذب مواد مغذی می‌شود.
- کاهش ضایعات در آب: خوراک تولید شده با اکسترودر بافت یکنواخت و استحکام مناسبی دارد و در آب متلاشی نمی‌شود. این موضوع باعث کاهش آلودگی آب و حفظ کیفیت محیط پرورش می‌شود.
- بهینه‌سازی فرمولاسیون و استفاده از مواد متنوع: اکسترودرها امکان استفاده از ترکیبات مختلف مانند کنجاله‌ها، ضایعات کشاورزی، پروتئین‌های گیاهی و حیوانی را فراهم می‌کنند و می‌توانند فرمول خوراک را بر اساس نیاز دقیق آبزیان تنظیم کرد.
- افزایش راندمان تولید: این دستگاه توانایی تولید پیوسته و با ظرفیت بالا را دارند و در نتیجه می‌توانند پاسخگوی نیاز مزارع بزرگ پرورش ماهی یا کارخانه‌های خوراک‌سازی باشند.
- صرفه‌جویی در هزینه‌های تغذیه: خوراک با کیفیت و هضم‌پذیرتر باعث رشد بهتر آبزیان در مدت زمان کوتاه‌تر می‌شود و در نهایت، هزینه نهایی تغذیه کاهش می‌یابد.
- کنترل دقیق دما و فشار: با دستگاه اکسترودر می‌توان دما و فشار مراحل پخت را به خوبی تنظیم نمود. این ویژگی باعث بهبود کیفیت نهایی خوراک، یکنواختی محصول و کاهش خطر تخریب مواد مغذی می‌شود.
- افزایش ماندگاری خوراک: در فرایند اکستروژن، رطوبت اضافی از خوراک خارج شده و بافتی خشک و مقاوم در برابر رشد قارچ و باکتری ایجاد می‌شود. این امر باعث افزایش عمر مفید خوراک در انبار و حفظ ارزش غذایی آن می‌شود.
تفاوت دستگاه اکسترودر و دستگاه پلت
در این بخش به بررسی تفاوت‌های موجود میان دستگاه اکسترودر و دستگاه پلت در قالب یک جدول می‌پردازیم تا شما بتوانید تفاوت این دو دستگاه را به خوبی تشخیص دهید.
|
ویژگی‌ها |
دستگاه اکسترودر |
دستگاه پلت |
|
فرایند تولید خوراک |
مخلوط کردن، پخت با دما و فشار بالا، اکسترود کردن |
فشرده‌سازی و عبور از دای بدون پخت کامل |
|
نوع خوراک تولیدی |
خوراک پخته شده، معمولا شناور یا نیمه فرورونده |
خوراک فشرده، معمولا فرورونده |
|
درجه پخت و هضم‌پذیری |
بالا |
پایین‌تر از اکسترودر |
|
مصرف انرژی |
بیشتر از پلت |
کمتر از اکسترودر |
|
مناسب برای |
آبزیان، حیوانات خانگی و خاص |
دام، طیور و برخی گونه‌های آبزی |
|
قابلیت کنترل رطوبت و بافت |
بالا |
محدودتر |
|
هزینه دستگاه |
بالا |
پایین‌تر (نسبت به اکسترودر) |
|
هزینه نگهداری |
بیشتر (به دلیل پیچیدگی فنی) |
کمتر و آسان‌تر |
|
بازده در مصرف خوراک |
بیشتر به دلیل کاهش هدررفت در آب |
کمتر؛ متلاشی شدن برخی پلت‌ها در آب |
|
موارد کاربردی خاص |
تولید خوراک درمانی، تقویتی یا خاص با افزودنی‌های حساس |
تولید خوراک عمومی و اقتصادی |
اجزا اصلی دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان و نحوه عملکرد آن‌ها
دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان از چند بخش اصلی تشکیل شده است که هر یک نقش مهمی در فرایند تولید خوراک باکیفیت ایفا می‌کنند. درک عملکرد این اجزا به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا بهره‌وری و کیفیت خروجی به طور موثری کنترل کنند. اجزا اصلی این دستگاه و نحوه عملکرد آن‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
- فیدر (Feeder): فیدر وظیفه ورود یکنواخت مواد اولیه به داخل دستگاه را بر عهده دارد. تنظیم دقیق سرعت فیدر در کنترل نرخ خوراک‌دهی و جلوگیری از انسداد یا هدررفت مواد موثر است.
- پیچ یا مارپیچ اکسترودر (Screw): این قسمت قلب دستگاه محسوب می‌شود که با چرخش خود، مواد را به جلو هدایت کرده و فشرده می‌کند و با اصطکاک، دما را بالا می‌برد. طراحی پیچ نقش مهمی در نوع خوراک، فشار، زمان ماند و میزان پخت دارد.
- محفظه یا بشکه (Barrel): مواد در داخل این محفظه حرکت می‌کنند و تحت فشار و حرارت قرار می‌گیرند. دیوارهای محفظه معمولا از جنس مقاوم در برابر حرارت و سایش ساخته شده‌اند و همراه با مارپیچ به پخت و اختلاط کامل موارد کمک می‌کنند.
- سیستم تزریق بخار یا آب (در مدل مرطوب): در اکسترودرهای مرطوب، پیش از ورود به مارپیچ، بخار یا آب داغ به مواد تزریق می‌شود تا نرم شده و آماده پخت بهتر شوند. این کار در افزایش کیفیت خوراک تاثیر زیادی دارد.
- دای (Die): دای صفحه‌ای با سوراخ‌هایی با اشکال و اندازه‌های مختلف است که خوراک پس از پخت از آن عبور می‌کند و شکل نهایی خود را می‌گیرد. انتخاب مناسب دای بر اساس نوع آبزیان، اهمیت زیادی در عملکرد دستگاه دارد.
- برش‌زن (Cutter): تیغه‌هایی که در خروجی دستگاه قرار دارند، خوراک خارج شده از دای را به اندازه دلخواه برش می‌زنند. این بخش قابلیت تنظیم دارد تا طول گرانول‌ها یا پلت‌ها بر اساس نیاز تغییر یابد.
- سیستم خشک‌کن و خنک‌کن: پس از خروج از اکسترودر، خوراک‌ها هنوز داغ و دارای رطوبت هستند. دستگاه خشک‌کن رطوبت اضافی را گرفته و سیستم خنک‌کن باعث سفت شدن و تثبیت شکل نهایی خوراک می‌شود. این مرحله برای افزایش ماندگاری و جلوگیری از کپک زدگی بسیار مهم است.
برای آشنایی بیشتر با ماشین آلات خط تولید خوراک دام و طیور کلیک کنید.
دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان خود را از کجا خریداری کنیم؟
کیفیت و کارایی دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان تاثیر بسزایی در کیفیت خوراک تولید شده دارد. به همین دلیل باید دستگاه مورد نظر خود را از یک تامین کننده معتبر و متخصص خریداری نمایید. مجموعه ایران صنعت به عنوان یکی از تولیدکنندگان پیشرو در زمینه طراحی و ساخت انواع دستگاه‌های اکسترودر صنعتی، گزینه‌ای مطمئن برای خرید این تجهیزات به شمار می‌رود.
ایران صنعت با تکیه بر دانش فنی بالا، استفاده از قطعات با کیفیت، طراحی به‌روز، توانسته است دستگاه‌هایی با عملکرد دقیق، دوام بالا و مصرف انرژی بهینه به بازار ارائه دهد. محصولات این شرکت برای تولید خوراک انواع آبزیان از جمله ماهی، میگو و دیگر گونه‌های پرورشی مناسب بوده و قابلیت سفارشی‌سازی بر اساس نیاز مشتری را نیز دارند. برای دریافت مشاوره، کسب اطلاعات بیشتر و ثبت سفارش تنها کافی است با شماره‌های درج شده در سایت تماس بگیرید و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
نکات مهمی که باید در خرید دستگاه اکسترودر مناسب برای تهیه خوراک آبزیان مورد توجه قرار داد:
خرید دستگاه اکسترودر در واقع یک سرمایه‌گذاری مهم در صنعت تولید خوراک آبزیان به شمار می‌رود. به همین دلیل انتخاب صحیح این دستگاه می‌تواند نقش مهمی در کیفیت خوراک، راندمان تولید و سودآوری نهایی داشته باشد. برای داشتن یک خرید هوشمندانه، باید نکات زیر را رعایت نمایید:
- ظرفیت تولید دستگاه: ظرفیت دستگاه را متناسب با نیاز خط تولید خود انتخاب نمایید. ظرفیت‌های مختلفی در بازار وجود دارند که هر یک برای کاربرد متفاوتی مناسب است. مدل‌های کوچک برای کارگاه‌ها به کار رفته و مدل‌های صنعتی برای کارخانه‌های بزرگ کاربرد دارند
- نوع اکسترودر (خشک یا مرطوب): از اکسترودر خشک برای تولید خوراک ساده و با هزینه پایین‌تر استفاده می‌شود، در حالی که اکسترودر مرطوب امکان پخت بهتر و کیفیت بالاتری برای خوراک فراهم می‌کند. انتخاب نوع مناسب دستگاه بستگی به هدف تولید و نوع آبزیان دارد.
- توان و مصرف انرژی: دستگاهی را انتخاب کنید که علاوه بر قدرت کافی برای کار مداوم، مصرف انرژی بهینه داشته باشد تا هزینه‌های عملیاتی کاهش پیدا کنند.
- کیفیت ساخت و جنس قطعات: مطمئن شوید که قطعات دستگاه مانند مارپیچ، بشکه و تیغه‌ها از جنس مقاوم به سایش و حرارت ساخته شده و دوام و کارایی بالایی به دستگاه می‌بخشند.
- قابلیت تنظیم و کنترل دقیق: وجود سیستم‌های کنترل دما، فشار، سرعت مارپیچ و سرعت برش‌زن اهمیت زیادی دارد. این قابلیت‌ها باعث می‌شوند که محصول نهایی دقیقا با خواص مورد نظر تولید شوند.
- خدمات پس از فروش و پشتیبانی فنی: از شرکت‌هایی خرید کنید که خدمات نصب، آموزش، تعمیرات و تامین قطعات بدکی را به صورت کامل ارائه می‌دهند. پشتیبانی خوب می‌تواند از توقف تولید جلوگیری کرده و در مواقع اضطراری بسیار کمک کننده باشد.
- امکان سفارشی‌سازی دستگاه: برخی برندهای تولیدکننده مانند ایران صنعت، امکان ساخت دستگاه بر اساس نیاز خاص مشتری را فراهم کرده و می‌تواند عملکرد و بهره‌وری خط تولید را بهبود ببخشد.
قیمت دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان بر چه اساسی محاسبه می‌شود؟
قیمت دستگاه اکسترودر خوراک آبزیان بر اساس عوامل مختلفی تعیین می‌شود که هر یک نقش تعیین کننده‌ای در هزینه نهایی دارند. آشنایی با این عوامل به خریداران کمک می‌کند تا انتخابی آگاهانه و متناسب با نیاز خود داشته باشند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
- ظرفیت تولید دستگاه
- نوع اکسترودر
- جنس و کیفیت قطعات
- سیستم کنترل و اتوماسیون
- برند و کشور سازنده
- خدمات پس از فروش و گارانتی
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره قیمت این دستگاه، می‌توانید با کارشناسان ما در ایران صنعت تماس بگیرید.