صنعت دامپروری و کشاورزی یکی از مهمترین صنایع در کشور به شمار می‌روند که نیازمند تجهیزات و ماشین‌آلات بسیار کاربردی و مناسب هستند تا موجب کاهش چالش‌های این صنایع و افزایش بهره‌وری آن‌ها شوند. یکی از این تجهیزات، دستگاه پرس پلت است که وظیفه تولید خوراک پلت شده برای دام، طیور و آبزیان، سوخت‌های زیستی، کودهای معدنی و … را بر عهده دارد و موجب می‌شود هزینه‌های تولید، به‌ویژه در صنعت دامپروری، به حداقل رسیده و از هدر رفتن مواد غذایی جلوگیری شود. این دستگاه انواع متنوعی دارد و می‌تواند در موارد مختلفی مورد استفاده قرار گیرد. با توجه به مزایا بسیار دستگاه پرس پلت و کاربردهای متنوع آن، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب را تا انتها مطالعه نمایید تا با این دستگاه به خوبی آشنا شوید.
دستگاه پرس پلت چیست؟
دستگاه پرس پلت که با نام دستگاه پلت ساز نیز شناخته می‌شود، یکی از تجهیزات بسیار پرکاربرد و مهم در صنایع تولید خوراک دام، طیور و آبزیان به شمار می‌رود که وظیفه فشرده‌سازی مواد اولیه مورد نیاز حیوانات را بر عهده دارد. این دستگاه از مواد اولیه، پلت‌هایی با اندازه و اشکال استاندارد می‌سازد و موجب می‌شود خوراکی یکنواخت، باکیفیت و با قابلیت جذب بالا تولید شود. دستگاه پرس پلت از فشار، حرارت و قالب‌های مخصوص به نام دای استفاده می‌کند تا خوراک مورد نظر فشردگی لازم داشته و از ایجاد گرد و غبار به دلیل جابجایی مواد اولیه جلوگیری کند.
برای آنکه بتوانید خوراک پلت شده با کیفیت تولید نمایید، باید مواد اولیه مورد نیاز را پیش از وارد کردن به دستگاه آسیاب نمود و به ذرات ریز تبدیل کرد. این مواد اولیه می‌توانند شامل سویا، گندم، ذرت و افزودنی‌های تغذیه‌ای باشند. مواد پس از آسیاب شدن و دریافت رطوبت کافی، به دستگاه وارد شده و تحت فشار، از قطعه دای عبور می‌کند تا شکل مورد نظر را به خود گرفته و به صورت فشرده از دستگاه خارج شود.
استفاده از دستگاه پرس پلت جهت تهیه خوراک دام و طیور چه مزایایی دارد؟
-
افزایش قابلیت هضم مواد غذایی
-
کنترل دقیق ترکیبات غذایی
-
کاهش ضایعات و دور ریز خوراک
-
افزایش وزن و رشد سریع حیوانات
-
آسان‌تر شدن ذخیره‌سازی و حمل و نقل مواد غذایی
-
توزیع یکنواخت مواد مغذی در خوراک
-
کاهش بیماری‌های گوارشی در دام‌ها
-
صرفه‌جویی در هزینه‌های تولید خوراک
دستگاه پرس پلت چه معایبی می‌تواند داشته باشد؟
این دستگاه می‌تواند علی‌رغم مزایای بسیاری که دارد، معایب و چالش‌های مختلفی نیز داشته باشد که پیش از خرید آن باید از این معایب اطلاعات کافی داشته باشید. این معایب شامل موارد زیر هستند:
-
هزینه سرمایهگذاری اولیه بالا
-
هزینه‌های تعمیرات و نگهداری بالا
-
مصرف برق بالا
-
نیاز به آموزش اپراتور ماهر
-
نیاز به فضای کافی برای نصب و عملیات
کاربردهای دستگاه پرس پلت
از دستگاه پرس پلت می‌توان در صنایع بسیاری برای تولید مواد متنوع استفاده نمود که در ادامه کاربردهای این دستگاه را برای شما بیان می‌کنیم.
-
تولید خوراک دام، طیور و آبزیان
-
تولید خوراک صنعتی مانند غذای حیوانات خانگی
-
فرآوری کودهای زیستی
-
تولید پلت‌های سوختی برای جایگزینی با سوخت‌های زیست‌محیطی
-
فرآوری گیاهان دارویی
با کاربرد دستگاه پلت بیشتر آشنا شوید.
آشنایی با انواع دستگاه پرس پلت
دستگاه پرس پلت بر اساس ساختار و اجزای خود به دو نوع تسمه‌ای و گیربکسی دسته‌بندی می‌شود که در ادامه به معرفی این دو نوع می‌پردازیم.
1. دستگاه پرس پلت تسمه ای
این دستگاه یکی از متداول‌ترین انواع دستگاه پرس پلت است که برای تولید خوراک دام، طیور، آبزیان و … به‌کار برده می‌شود. در این مدل، برای انتقال نیرو از موتور به سایر اجزا دستگاه از تسمه استفاده شده است و ساختار ساده‌ای دارد. هزینه ساخت و استفاده از این دستگاه پایین‌تر بوده و برای کسب و کارهای کوچک تا متوسط انتخاب مناسبی می‌باشد. از جمله ویژگی‌ها و مزایای دستگاه پلت تسمه ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
انتقال نیرو با تسمه
-
ساختار ساده و اقتصادی
-
صدای عملکرد کم
-
وزن و ابعاد مناسب
-
هزینه تعمیر و نگهداری کمتر
-
انعطاف‌پذیری بالا
-
کاربرد وسیع
این دستگاه معایب مختلفی نیز دارد که بهتر است پیش از خرید این مدل، از آن‌ها آگاه شوید. معایب دستگاه پرس پلت تسمه‌ای شامل موارد زیر می‌باشند:
-
افت انرژی
-
نیاز به تعویض تسمه
-
محدودیت در ظرفیت تولید
2. دستگاه پرس پلت گیربکسی
دستگاه پرس پلت گیربکسی برای تولید خوراک در مقیاس صنعتی بسیار مناسب بوده و می‌تواند فشار زیادی را تحمل کند. به همین دلیل به عنوان پرکاربردترین نوع این دستگاه شناخته می‌شود. ظرفیت و توان تولید این دستگاه بالا بوده و کیفیت بسیار مناسبی دارد؛ زیرا نیروها به وسیله گیربکس و به صورت مستقیم و بدون افت از موتور به دای منتقل می‌شوند. از این دستگاه می‌توان در صنایع مختلف همچون تهیه خوراک دام، طیور و آبزیان و تولید کودهای زیستی استفاده نمود. از جمله مزایای این دستگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
انتقال نیرو با گیربکس
-
ظرفیت تولید بالا
-
مقاومت بالا
-
کارکرد پایدار
-
مصرف انرژی بهینه
-
راندمان بالا
-
قابل تنظیم برای پلت‌های مختلف
این دستگاه علاوه بر مزایای گوناگون، معایبی نیز دارد که شامل موارد زیر می‌باشند:
-
هزینه اولیه بالاتر
-
تعمیرات پیچیده‌تر
-
مصرف انرژی بیشتر
برای انتخاب دستگاه پلت ساز مناسب باید چه نکاتی را درنظر گرفت؟
-
نوع مواد اولیه: این دستگاه باید از موادی ساخته شده باشد که بتواند در برابر هرگونه آسیب و خوردگی مقاوم بوده و با شرایط متفاوت سازگار باشد.
-
ظرفیت تولید: ظرفیت تولید دستگاه به میزان نیاز روزانه شما بستگی دارد و باید به گونه‌ای انتخاب شود که بتواند نیازهای کسب و کار شما را پاسخ دهد.
-
بودجه مورد نظر: هنگام انتخاب دستگاه باید هزینه اولیه و نگهداری آن را نیز مد نظر قرار داده و با توان مالی خود مطابقت دهد.
-
هدف تولید: انتخاب نوع دستگاه پلت ساز، به نوع محصولی که قرار است با این دستگاه تولید شود بستگی داشته و باید بتواند نیازهای کسب و کار شما را پاسخ دهد.
دستگاه پرس پلت از چه اجزایی تشکیل شده است و چگونه عمل می‌کنند؟
این دستگاه از چندین بخش اصلی ساخته شده است که هر کدام وظیفه خاصی داشته و در فرایند تولید پلت نقش دارند. اجزای این دستگاه با همکاری یکدیگر مواد اولیه را به پلت با کیفیت تبدیل می‌کنند. از جمله اجزا تشکیل‌دهنده این دستگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. واحد انتقال نیرو (Power transmission)
این واحد از یک موتور و یک تسمه یا گیربکس تشکیل شده است که موتور دستگاه نیروی لازم برای به حرکت درآوردن اجزای مختلف پرس پلت را تولید کرده و تسمه یا گیربکس این نیرو را به سایر بخش‌ها منتقل می‌کنند. این واحد حجم بالایی داشته و بخش زیادی از حجم کلی این دستگاه را اشغال می‌کند. این دستگاه می‌تواند به صورت جداگانه تسمه یا گیربکس، و یا تسمه و گیربکس را در کنار هم داشته باشد.
2. واحد متراکم‌کننده (Pelleting)
این واحد در واقع از دو قطعه به نام دای و رولر ساخته شده است که وظیفه فشرده‌سازی یا پلت کردن مواد اولیه را برعهده دارد. در این واحد می‌توان از دای، رولر و یا هر دو قطعه متحرک استفاده نمود. به طور کلی تعداد دای در هر دستگاه یکی است، اما رولر می‌تواند 2 عدد و یا بیشتر باشد. برای ساختن این بخش، از آلیاژهایی با استحکام بالا استفاده می‌شود که می‌تواند در برابر فرسایش و خوردگی مقاومت بالایی داشته باشد.
رولرها با فشار آوردن به موادی که به داخل دستگاه وارد شده‌اند، آن‌ها را به سمت دای هدایت می‌کنند. بر روی دای حفره‌هایی با اشکال و اندازه‌های مختلف وجود دارد که با فشرده شدن مواد بر روی آن‌ها، مواد به شکل این حفره‌ها خارج شده و در ابعاد مورد نظر برش داده می‌شوند. قطعه دای می‌تواند در دو نوع رینگ دای و فلت دای طراحی شود.
3. واحد برش (Cutter)
این واحد وظیفه برش دادن پلت در اندازه مورد نیاز اپراتور را دارد. قیچی واحد برش با توجه به طراحی دستگاه می‌تواند ثابت یا متحرک باشد، اما نوع آن تاثیری بر کیفیت محصول نهایی ندارد. پس از آنکه مواد از حفره‌های دای خارج شدند، قیچی این بخش مواد را برش داده و اندازه دلخواه ایجاد می‌کند.
4. واحد تخلیه (Discharge)
در انتها و پس از برش دادن محصولات، پلت‌های تولید شده باید از دستگاه خارج شوند. واحد تخلیه در واقع یک مجموعه استاتیکی یا یک مجموعه متحرک است که در نوع اول از رینگ دای و در نوع دوم از فلت دای استفاده می‌شود. واحد تخلیه دستگاه در نوع رینگ دای، در زیر دستگاه و در فلت دای در کنار آن قرار دارد.
با قطعات دستگاه پلت ساز بیشتر آشنا شوید.