دستگاه پلت ساز یکی از تجهیزات اصلی و مهم در صنایع مختلف همچون کشاورزی، تولید خوراک و پرورش دام و طیور است که میتواند مواد خام را طی فرآیند مشخصی به پلت تبدیل کند. این دستگاه مانند هر دستگاه صنعتی دیگر اجزا و قطعات مختلفی دارد که برای داشتن عملکرد صحیح و تولید محصولات با کیفیت بالا، به مراقبت و نگهداری دقیق نیاز دارند. آشنایی با اجزا و قطعات دستگاه پلت ساز میتواند به شما کمک کند تا نحوه عملکرد این دستگاه را به خوبی شناخته و بدانید که جهت نگهداری و افزایش طول عمر این دستگاه باید به کدام قطعات و چگونه رسیدگی نمایید. به همین دلیل ما در این متن به بررسی اجزا و قطعات دستگاه پلت ساز و نحوه نگهداری و تعمیر قطعات آن میپردازیم تا شما با مطالعه این مطلب بتوانید اطلاعات لازم را درباره دستگاه پلت ساز بدست آورید.
آشنایی با اجزا و قطعات اصلی دستگاه پلت ساز
به طور کلی اجزا اصلی دستگاه پلت در چند واحد مشخص قرار میگیرند که وظیفه آنها متناسب با هدف واحد مورد نظر تعیین میشود. در ادامه به معرفی واحدهای مختلف دستگاه پلت ساز و اجزا تشکیل دهنده هر یک این واحدها میپردازیم.
1. کاندیشنر دستگاه پلت
کاندیشنر دستگاه پلت بخشی است که مواد اولیه را با بخار یا مایعات (مثل آب یا روغن) مخلوط میکند. این فرآیند باعث میشود مواد نرمتر شوند، چسبندگی بهتری پیدا کنند و فرآیند فشردهسازی در دای راحتتر و باکیفیتتر انجام شود. همچنین، استفاده از کاندیشنر باعث افزایش استحکام پلتها و بهبود هضمپذیری آنها میشود.
2. دای و رولر دستگاه پلت
دای دستگاه پلت (Die) قالبی است که مواد از سوراخهای آن عبور میکنند تا به شکل پلت درآیند. این قطعه از جنس مقاوم (معمولاً فولاد) ساخته میشود و نقش اصلی در تعیین اندازه و شکل پلت دارد.
رولر دستگاه پلت (Rollers) قطعات استوانهای هستند که مواد را به داخل سوراخهای دای فشار میدهند. آنها با حرکت چرخشی، مواد را فشرده کرده و وارد سوراخهای دای میکنند تا فرآیند شکلدهی تکمیل شود. هماهنگی دای و رولر کلید تولید پلتهای باکیفیت است.
3. اجزا واحد متراکم کننده (Pelleting)
در این بخش از دستگاه پلت دو قطعه دای و رولر نقش دارند که وظیفه آنها فشردهسازی و پلت کردن مواد مورد نظر است. مواد مورد نظر باید ما بین دای و رولر قرار بگیرند تا فشرده شوند.
-
دای (Die): این قطعه استوانهای یا مسطح است که بر روی آن حفرههایی دارد و وظیفه اصلی آن شکلدهی به مواد خام و تبدیل آنها به پلت میباشد. دای همان قالبی است که مواد پس از فشردهسازی، از آن عبور کرده و به شکل حفرههای آن در میآید. این قطعه معمولا از مواد مقاوم به سایش مانند فولاد ضد زنگ یا کاربید ساخته میشود که در تماس مداوم با مواد داغ و فشرده، باید دوام بالایی داشته باشند. تعداد دای در دستگاه پلت یکی است.
-
رولر (Roller): این قطعه چرخان وظیفه فشردهسازی و فشار دادن مواد خام به داخل دای را برعهده دارد. رولر با ظاهر استوانهای شکل خود در کنار دای قرار داشته و به طور مدام در حال چرخش است که مواد را به سمت سوراخهای دای هدایت کرده و فشرده مینماید. تعداد این قطعه در دستگاه پلت میتواند از دو عدد و یا بیشتر باشد، اما وجود دو عدد رولر، رایجترین حالت آن است.
4. اجزا واحد برش (Cutter)
واحد برش یا قیچی، بخشی است که محصولات پلت شده را به اندازه مشخص شده توسط اپراتور دستگاه برش میدهد. قیچی این دستگاه میتواند طراحی ثابت یا متحرک داشته باشد که تاثیری بر کیفیت محصول ندارد.
5. اجزا واحد تخلیه (Discharge)
این واحد که میتواند یک مجموعه استاتیکی دارای رینگ دای و یا مجموعه متحرک دارای فلت دای باشند که محل قرار گیری آنها در هر دستگاه متفاوت است. در دستگاه پلت رینگ دای، واحد تخلیه در زیر بوده و در دستگاه پلت فلت دای، واحد تخلیه در کنار آن قرار دارد.
6. اجزا واحد تولید قدرت
در این واحد قطعهای به نام الکتروموتور (Electromotor) قرار دارد که وظیفه آن، تامین انرژی و نیروی دستگاه است. این قطعه در واقع موتوری است که نیرو مکانیکی مورد نیاز برای حرکت کردن اجزای مختلف دستگاه را تامین کرده و آن را به کمک قطعات دیگر به سایر اجزا منتقل میکند.
7. اجزا واحد انتقال قدرت (Power transmission)
واحد انتقال قدرت بخش قابل توجهی از حجم کل دستگاه را تشکیل میدهد، زیرا ابعاد بزرگی دارد. واحد انتقال قدرت مبتنی بر مکانیسم چرخدنده (گیربکس)، تسمه و یا ترکیبی از هردو عمل میکند. نیروی تولید شده توسط الکتروموتور از طریق گیربکس یا تسمه به محور شفت منتقل میشود تا دای و رولر و سایر بخشهای دستگاه به فعالیت خود ادامه داده و مواد را پلت کنند.
نکات مهمی که باید در نگهداری و تعمیر قطعات دستگاه پلت به آنها توجه نمایید
نگهداری و تعمیر قطعات دستگاه پلت ساز، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ زیرا تاثیر مستقیمی بر عملکرد بهینه دستگاه دارد. علاوه بر این، بررسی منظم اجزا دستگاه پلت میتواند از خرابیهای احتمالی دستگاه جلوگیری کرده و هزینههای تعویض یا تعمیر دستگاه را کاهش دهد. در ادامه به بررسی نکات کلیدی در نگهداری و تعمیر دستگاه میپردازیم.
-
دای و رولر دستگاه را به صورت مداوم بررسی و تنظیم نمایید: با این کار میتوانید از تراز بودن دای و رولر اطمینان پیدا کرده واز کاهش کیفیت پلتها جلوگیری کنید. همچنین تمیز کردن سوراخهای دای نیز میتواند بر کیفیت محصول نهایی تاثیرگذار باشد.
-
قطعات متحرک را به طور منظم روغنکاری کنید: قطعاتی همچون رولرها و یاتاقانها باید به طور منظم روغنکاری شوند تا از سایش و خرابی آنها جلوگیری شود.
-
وضعیت الکتروموتور و سیستم انتقال قدرت را بررسی نمایید: کشش و سلامت تسمهها و زنجیرها را بررسی کنید تا کشش آنها بیش از حد یا کم نباشد. همچنین در صورت مشاهده هرگونه لرزش، کاهش سرعت موتور و یا شنیدن صدای غیر عادی، حتما به آن رسیدگی نمایید.
-
خنک کننده و سیستم تهویه هوا را بررسی نمایید: خنک کننده و فنها باید به طور مداوم تمیز شوند تا از جریان هوا و کاهش دمای دستگاه اطمینان حاصل شود.
-
به قطعات مصرفی توجه کنید: دایها، رولرها و سایر قطعات مصرفی باید به موقع تعویض شوند تا از خرابیهای ناگهانی آنها جلوگیری شود. علاوه بر این، توجه کنید که قطعات باید اصل و با کیفیت باشند تا از خرابیهای مکرر و آسیب رساندن به دستگاه جلوگیری شود.